پارچه های دورة مغول براساس نسخة خطی«المُرشد فی الحساب»
نویسندگان
چکیده
یکی از مهم ترین دستاوردهای دورۀ مغولان، تسهیل در امر تبادل تجربیّات مختلف ملت ها و در نتیجه رشد و توسعۀ برخی از فنون و علومی بود که مورد علاقه و توجّه پادشاهان آن سلسله قرار داشت، صنعت «نسّاجی و پارچهبافی»دردورۀمغول نیزاز این امر مستثنی نبود و شواهد و مدارک تاریخی نشان می دهد که تبادل انواع پارچه ها و منسوجات بین ایران و چین در دورۀ مغول افزایش یافته و علاوه بر آن، تجربیّات فنّی «پارچهبافی» ایران و چین نیز در این دوره بهخوبی ردّوبدل شده که از این میان سهم ایران در این تبادلات بسیار قابلملاحظه است. فنون پارچهبافی ایرانی در دورۀ مغول توسعه یافته و صادرات انواع منسوجات ایرانی به چین در این دوره سهم قابلتوجهی در مبادلات دو کشور ایفا می نمود. با همۀ اهمیتی که صنعت نساجی در این دوره دارد، هنوز مطالعهای بایسته در این مورد به انجام نرسیده که یکی از دلایل آن کمبود اطلاعات در منابع تاریخی است، بر این اساس شناسایی و معرفی این گونه مراجع و منابع می تواند کمک موثری در تداوم مطالعات مرتبط با صنایع دورة مغول باشد، در این مقاله سعی شده تا یکی از منابع مهم دورۀ ایلخانان معرفی شده و اسامی پارچههای مختلف آن دوره با تکیه بر دیگر متون تاریخی عصر شناسایی شود. اساس این مقاله بر نسخۀ خطی«المرشد فی الحساب» استوار بوده ودر دو بخش تنظیم شده است، که در بخش نخست، نسخۀ خطی«المرشد فی الحساب»وویژگی های نسخهشناسی آنمعرّفیشدهودربخشدوّماسامیپارچههای موجود در این نسخه با بهرهگیری از دیگر متون تاریخی قرائت و به شناسایی آن ها پرداخته شده است.
منابع مشابه
پارچههای دورة مغول براساس نسخة خطی«المُرشد فی الحساب»
یکی از مهمترین دستاوردهای دورۀ مغولان، تسهیل در امر تبادل تجربیّات مختلف ملتها و در نتیجه رشد و توسعۀ برخی از فنون و علومی بود که مورد علاقه و توجّه پادشاهان آن سلسله قرار داشت، صنعت «نسّاجی و پارچهبافی»دردورۀمغول نیزاز این امر مستثنی نبود و شواهد و مدارک تاریخی نشان میدهد که تبادل انواع پارچهها و منسوجات بین ایران و چین در دورۀ مغول افزایش یافته و علاوه بر آن، تجربیّات فنّی «پارچهبافی» ایران ...
متن کاملاصطلاحات دیوانی دورۀ مغول بر اساس نسخه خطی «المرشد فی الحساب»
یکی از مهمترین دگرگونیهای به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهشها نتایج بایستهای را در بر نداشته و لازم ...
متن کاملاصطلاحات دیوانی دورۀ مغول بر اساس نسخه خطی «المرشد فی الحساب»
یکی از مهم ترین دگرگونی های به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهش ها نتایج بایستهای را در بر نداشته و لازم ...
متن کاملسازمان اداره استیفا و نظام مالیاتی ایران در عهد ایلخانان بر اساس کتاب المرشد فی الحساب
از جمله منابعی که معمولاً در مطالعات تاریخی کمتر به آنها توجه میشود، متون آموزشی هستند که با هدف راهنمایی متصدیان و شاغلان دیوانهای مختلف نگاشته میشدند. شناسایی و بهرهوری از این دست منابع، میتواند در شناخت تاریخ اقتصادی و اداری بسیار راهگشا باشند. المرشد فی الحساب، به زبان فارسی، نوشتۀ حسن بن علی قاسانی (کاشانی)، یکی از نمونههای متون آموزشی فنّ استیفا یا حسابداری دیوانی، در دور، ایلخانی نگاش...
متن کاملتعیین مقدار جریب در دورة تیموری برپایة نسخة خطی مختصر در قواعد علم حساب و مساحت
مالیات ارضی یکی از مهمّترین اقسام مالیات و از اصلیترین منابع درآمد حکومتهای ایران در سدههای میانه بودهاست؛ به همین دلیل دیوانیان اهتمام ویژه به مساحی اراضی زیر کشت داشتهاند. باتوجّهبه اینکه شناخت آحاد پیمایش و اندازهگیری سطوح و مساحت میتواند شناخت ما را از وضعیت امور دیوانی و مملکتداری هر دوره افزایش دهد، پژوهش حاضر بر آن است که در ابتدا نسخة خطی مختصر در قواعد علم حساب و مساحت را که رس...
متن کاملرسالة فی الحساب رسالهای در حساب الفرائض از حسن المکی منسوب به علامه حلی
یکی از پیوندهای ریاضیات با فقه، «حساب الفرائض» است. این موضوع عمدتاً در کتابهای مفصل فقهی و در بخش «کتاب الفرائض» یا «کتاب المیراث» میآید؛ اما تکنگاریهایی نیز در این زمینه تألیف شده است. هدف از این مقاله تحقیق و برررسی یکی از این تکنگاریهاست. این تکنگاری رسالهای منسوب به علامۀ حلی و با موضوع حساب الفرائض است. این انتساب مبتنی بر تصریح کاتب در ابتدای نسخۀ مذکور است. در این مقاله این انتسا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشهای علوم تاریخیناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
ISSN 2288ـ1026
دوره 5
شماره 1 2013
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023